سگ و گربه اولین بار اینجا اهلی شدند | از سرخپوستان باستانی تا سرخپوستان جعلی هالیوود! | تصویر اهلی کردن اسب روی سنگ‌نگاره‌های خمین در ایران را ببینید
تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۳۳۹۴۶
به گزارش همشهری آنلاین، شاید برایتان جالب باشد بدانید که اولین بار کدام حیوانات در کدام جغرافیا اهلی شدند. به‌ویژه پستانداران که همیشه اهلی کردن آنها برای انسان اهمیت داشته است؛ زیرا گوشت، محصولات لبنی، کود، امکان حمل و نقل زمینی، چرم، کشیدن خیش و پشم را در اختیار انسان قرار می‌دهد. درباره این موضوع جرد دایموند زیست‌شناس و دانشمند آمریکایی تحقیقات کاملی انجام داده است که منبع ما در این مطلب است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نکته جالب توجه اینجاست: حیواناتی که توسط انسان‌ها اهلی شدند میکروب داشتند و میکروب‌ها را به انسان سرایت می‌دادند؛ برای همین بدن انسان کم کم با این میکروب‌ها خو گرفتند؛ در حالی که همین میکروب‌ها کسانی را که پیش‌تر در معرض آن قرار می‌گرفتند، می‌کشت.
برای اهلی کردن حیوانات، اصول خاصی وجود داشت؛ مثلا رژیم غذایی اهمیت داشت. تصور کنید اگر بخواهید گاوی ۵۰۰ کیلویی را پرورش بدهید باید با حدود ۵کیلو ذرت در روز تغذیه‌اش کنید. دومین عامل مهم، آهنگ رشد حیوان بود؛ اگر حیوان به سرعت مناسب رشد نکند برای اهلی شدن مناسب نیست. کدام دامپرور حاضر است برای بزرگ شدن فیل ۱۵ سال انتظار بکشد؟
سومین عامل پرورش در اسارت است. برخی حیوانات مانند یوزپلنگ به هیچ وجه در اسارت تولید مثل نمی‌کنند؛ به همین دلیل همچنان اهلی کردنش تا دنیای امروز ناکام مانده است.
یا حیوانات با خلق و خوی خطرناک را به هیچ وجه نمی‌توان رام کرد. مثلا گورخر هرچقدر پیرتر می‌شود به طرز وحشتناکی خطرناک‌تر می‌شود.
عامل مهم بعدی برای رام شدن گرایش به ترس و وحشت است. برخی حیوانات امنیت خود را در میان گله می‌بینند و هنگام خطر در جای خود می‌ایستند و فرار نمی‌کنند، مانند گوسفند و بز؛ اما برخی درجا فرار می‌کنند؛ مانند گوزن‌ها.
حتی اهلی کردن پرندگان هم به‌دلیل تخم و پرهایشان اهمیت داشت. مثلا مرغ در چین، اردک و غاز در منطقه اوراسیا، بوقلمون در آمریکا اهلی شدند.
گرگ‌ها اولین بار در اوراسیا مانند چین و آسیای جنوب شرقی و آمریکای شمالی اهلی شدند تا سگ‌های امروزی پدید آمدند؛ سگ‌هایی که در شکار و نگهبانی به داد انسان رسیدند. جالب است بدانید که در ایران هم نقش‌هایی از اهلی کردن سگ از نژاد تازی توسط زنان تا اهلی کردن اسب توسط مردان در سنگ نگاره‌های مختلف به ویژه سنگ نگاره تیمره قابل دیدن است.
ببینید | ردپای آدم فضایی‌ها در ایران | تصاویر اهلی کردن سگ و اسب روی سنگ‌نگاره‌های تیمرهگربه را نیز در آفریقای شمالی و آسیای جنوب غربی اهلی کردند.
همچنین در قرن نوزدهم و بیستم برخی حیوانات مانند روباه برای استفاده از پوستشان پرورش داده شدند و همستر را همان زمان به عنوان حیوان خانگی نگهداری کردند.
در کل ۱۴ گونه حیوان پیش از قرن بیستم اهلی شده بودند که ۵ گونه آن مانند گاو، گوسفند، بز، خوک و اسب در سراسر دنیا اهلی شدند. اما لاما، بوفالو، شتر عربی، گوزن یا گاو هندی در مناطقی خاص اهلی شدند.
جالب است بدانید که برخی حیوانات مانند فیل‌ها نیز رام شدند، اما هرگز اهلی نشدند. زیرا در اسارت پرورش داده نشدند. حیوان اهلی در اسارت پرورش داده می‌شود. البته تعداد زیادی از گونه‌های پستانداران آفریقایی یا آمریکایی نیز هرگز اهلی نشدند. مثلا اسب‌ها اهلی شدند، اما گورخرها هرگز اهلی نشدند یا خوک‌های آسیایی اهلی شدند اما گرازهای آمریکایی هرگز اهلی نشدند.
سرخپوستان باستانی و هالیوودیهر وقت سرخپوست‌ها را در فیلم‌های هالیوودی می‌بینیم محال است که آنها را بدون اسب ببینیم، گویی که سرخپوستان در همه دوران تاریخسوار اسب بوده‌اند. اما واقعیت این است که اسب را اولین بار اروپایی‌ها اهلی و رام کردند.
یکی از مهم‌ترین اسنادی که در این زمینه وجود دارد اسناد مکتوبی است که از جنگ بین سرخپوستان آمریکائی و اروپایی‌ها در منطقه کاخامارکا به دست آمد. اروپایی‌ها به دلیل داشتن سلاح‌های برتر و اسب با کشتن تعداد زیادی سرخپوست پیروز نبرد شدند. در یکی از این اسناد آمده است: «سرخپوستان هراسانی که در میدان باقی مانده بودند، وحشت زده از آتش تفنگ‌ها و اسب‌ها- حیوانی که هرگز ندیده بودند- کوشیدند بگریزند».
این در حالی است که تا امروز هم برای سفیدپوستان واژه سرخپوست با تصویر سرخپوست ِ سوار بر اسب تداعی می‌شود. که در دشت با تفنگش می‌تازد. تصویری که هالیوود در همه ذهن‌ها نهادینه کرده است؛ در حالی که این بومیان آمریکا اساسا با اسب و تفنگ آشنا نبودند و اسپانیایی‌ها بهترین نژاد اسب‌های آندولسی و عربی و بربر را برای جنگ و نیز حمل تدارکات به آمریکا آوردند.
البته در سده نوزدهم سرخپوستان دشت‌های آمریکای شمالی به داشتن مهارت در جنگ با اسب و شکارگاومیش شهره شدند. ولی تا اواخر قرن هفدهم اصولا اسبی در اختیار نداشتند. از دید بومی‌های سرخپوست آمریکایی هرکس که سوار بر اسب بود به‌عنوان «سوارکار خدا» نامیده می‌شد و تا سال‌ها استفاده از اسب برای سرخپوستان ممنوع بود. بعد از اینکه اسب‌های اسپانیایی به‌صورت وحشی در طبیعت رها شدند؛ سرخپوست‌ها آنها را دزدیدند و پرورش و رام کردن اسب‌های وحشی را شروع کردند.
از روی نقاشی‌های مصری‌های باستان هم می‌توان متوجه شد که آنها پستانداران سم دار مانند غزال و بزکوهی، درنا و عجیب‌تر از همه زرافه و کفتار را هم رام می‌کردند.
در کل تاریخ اهلی شدن حیوانات و شواهد باستان شناختی نشان می‌دهد که حدود ۸ تا ۲۵۰۰ سال پ. م بسیاری از گونه‌ها اهلی شدند. یعنی در نخستین هزاره یکجانشین شدن جوامع کشاورز-دامدار که پس از عصر یخبندان ظاهر شدند.
در جدول زیر تاریخ تقریبی نخستین شواهد مورد تایید برای اهلی کردن گونه‌های بزرگ پسدانداران را می‌بینید:
| گونه‌ها | تاریخ(پ. م.) | مکان |
| سگ | ۱۰۰۰۰ | آسیای جنوب غربی، چین، آمریکای شمالی |
| گوسفند | ۸۰۰۰ | آسیای جنوب غربی |
| بز | ۸۰۰۰ | آسیای جنوب غربی |
| خوک | ۸۰۰۰ | چین، آسیای جنوب غربی |
| گاو | ۶۰۰۰ | آسیای جنوب غربی، هند، آفریقای شمالی |
| اسب | ۴۰۰۰ | اوکراین |
| خر | ۴۰۰۰ | مصر |
| گاومیش آسیایی | ۴۰۰۰ | چین |
| لاما | ۲۵۰۰ | آند |
| شتر دوکوهانه | ۲۵۰۰ | آسیای مرکزی |
| شتر یک کوهانه | ۲۵۰۰ | عربستان |
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: حیوانات حیات وحش خبر مهم حیوانات خانگی حیوانات اسب مهارت های زندگی آسیای جنوب غربی سنگ نگاره برخی حیوانات اهلی کردن اهلی شدند اولین بار اهلی شدن گونه ها اسب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۳۳۹۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
لزوم شناسایی شخصیت‌های بزرگ ایران و اسلام برای مبارزه با اسطوره‌های جعلی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، مراسم گرامیداشت یکصدمین سالگرد فقیه و مجاهد عالیقدر آیت الله العظمی سیدعبدالحسین لاری با حضور پژوهشگران، نخبگان و برخی از مسئولان شهرستان و استان در دانشگاه آزاد اسلامی لارستان برگزار شد.
مهدی زارع رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان در این مراسم اظهار کرد: وظیفه این واحد دانشگاهی، بررسی و تحلیل زوایای پیدا و پنهان زندگی شخصیت‌های بزرگ ایران و اسلام بوده تا از این طریق از اسطوره سازی‌های جعلی و غیر بومی و همچنین تهاجم فرهنگی ممانعت شود.
وی، آیت‌الله سیدعبد الحسین لاری را شخصیتی تاریخی خواند و افزود: خدمات متقابل این روحانی مبارز به لارستان و حمایت‌های مردم لارستان از وی باعث شد که نام این فقیه مجاهد در طول یکصد سال گذشته همواره در اوج بوده به برکت انقلاب اسلامی این نام پرآوازه‌تر شود و از سوی دیگر نام لار نیز در بین شهر‌های کشور بدرخشد.
حکومت آیت‌الله لاری الگویی برای تشکیل حکومت اسلامی
حجت الاسلام سیدمختار موسوی خرم امام جمعه شهرستان لارستان نیز به ابعاد تاریخی زندگی این مبارز نستوه پرداخت، حکومت وی را نخستین نمونه حکومت اسلامی در منطقه با ویژگی‌های برجسته تاریخ ساز معرفی کرد و گفت: این شخصیت وارسته با تلاش‌های منحصر به فرد خود و ایجاد نخستین حکومت اسلامی، الگویی برای تشکیل حکومت اسلامی فراگیر در کشور شد.
جایگاه آیت‌الله لاری در سیره عملی رهبر معظم انقلاب
نماینده منتخب مردم شهرستان‌های لار، خنج، گراش، اوز و جویم در مجلس شورای اسلامی نیز عنوان کرد: اهتمام و توجه ویژه رهبر حکیم انقلاب به سیدعبدالحسین لاری بسیار خاص و مثال زدنی بوده و نشان دهنده جایگاه این سید بزرگوار در سیره عملی رهبر معظم انقلاب است.
علاء‌الدین بروجردی خواستار برگزاری کنگره بین المللی با حضور بزرگان و اندیشمندان کشور‌های مختلف به منظور شناساندن این شخصیت فراملی شد.
نقش آیت‌الله لاری در ارتقای جایگاه شهرستان لار در سیاسی اجتماعی ایران
رئیس مرکز پژوهش‌های استان مقدس شاهچراغ نیز با بیان ابعاد مختلف زندگی اجتماعی و فردی شخصیت این فقیه مجاهد مطرح کرد: با آمدن این روحانی از نجف اشرف به لار، جایگاه لار در سپر سیاسی اجتماعی ایران ارتقا یافته و لارستان، مرکز کانون توجهات مردم کشور در یکصد سال اخیر شود.
علیرضا بیابان نورد با اشاره به پیوند آیت الله لاری با توده مردم و همچنین نخبگان جامعه توضیح داد: هوش و ذکاوت بالای این مبارز نستوه و حمایت‌های مردم و تجار لارستان از قیام وی باعث شد که سید در انجام اقدامات خود موفق بوده و آثار تاریخی عملی ماندگاری از خود به‌جا بگذارد.
انتهای پیام/
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد